vasael.ir

به گزارش خبرنگار وسائل، دومین نشست از سلسله نشست های فرهنگی اجتماعی«برهان» بانوان رهروی انقلاب اسلامی با حضور جمیله علم الهدی،رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی، استادیار دانشگاه شهید بهشتی با موضوع سبک زندگی رضوی و نقش زنان در تعمیق و ترویج آن و ریز موضوع مرتبط با دهه ولایت باعنوان« ولایت پذیری زنان در سبک زندگی رضوی» شامگاه سه شنبه 6 شهریور در بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی همراه با تقدیر از هشت بانوی مومن انقلابی در مشهد برگزار شد که مشروح سخنان جمیله علم الهدی، استاد دانشگاه در این نشست با محوریت تبیین ولایت پذیری زنان آری یا نه، تقدیم خوانندگان محترم می شود.

جمیله علم الهدی در بخش اول نخست گفت: در حال حاضر اشتغال بانوان بحث های جدی را شامل می شود از طرفی ریاست مرد در خانه و اطاعت زن در امور و در عین حال وجدان کاری که هرکسی باید داشته باشد و مأموریت خود را در ادارات به طور کامل انجام دهد که این موضوع درباره زنان نیز استثناء ندارد اما در شرایط فعلی زنانی که درآمد مالی دارند اختلافاتی در خانواده پیش می آید که به دلیل درآمدی است که زن به واسطه اشتغال از آن برخوردارمی شود و این توقع از سوی مردان حاصل می شود که از آنجا که اشتغال زنان با اجازه مردان است بنابراین درآمد زنان هم باید به آنان برسد.

اصولا معنای ولایت متفاوت از آن چیزی است که در اذهان شکل گرفت

اصولا معنای ولایت متفاوت از آن چیزی است که در اذهان شکل گرفت وما یک شبکه از روابط اجتماعی داریم و مفهوم ولایت به خوبی می تواند روابط اجتماعی را سامان دهی کند  و نوع جدیدی از ارتباطات است که نه مبتنی بر یک نوع دولت مستقر و نه مقام ارباب و رعیتی است و از طرفی تحقق امر به معرف و نهی از منکر است و هدایت  جامعه به سمت صلاح را این مفهوم ولایت سبب می شود که در مقابل امر ولایت، نظام ارباب و رعیتی وجود دارد و به نظر می رسد که در نظام سلطانی و جمهوری، در هر دو نظام ارباب و رعیتی حاکم است و در تقابل این امر دیدگاه اسلامی است که نظام آن، نظام ولایی است  که در نظام ارباب و رعیتی، سرمایه داران و قدرت مداران ارباب جهان هستند و حتی کشورهای ثروتمند ارباب کشورهای فقیر هستند و این نظام ارباب و رعیتی همه عالم را فراگرفته است اما در عین حال در تشیع و اسلام ناب یک مفهوم جدید وارد شده است که  در نظام اجتماعی مطرح می شود که این نظام اجتماعی ولایی است و این نظام ولایی در جهت طولی وقتی دیده می شود دارای زمان  است و ولی خدا است که همه ولایت ها باید به او ختم شود و اوست که مسیر را تعیین می کند اما در حال حاضر فضای حجاب آلوده ای حاکم است که در گذشته این فضا نبوده است و وقتی به صورت عرضی بررسی می شود ولایت یک امر متقابل است که هر دو نفرنسبت بهم ولایت دارند و این موضوع یک طرفه نیست که یکی از اشکال این ولایت، ولایت والدین و ولایت معلم و ولایت همسران بریکدیگر است که اینها انواع و اقسام ولایت ها هستند که در این شبکه وجود دارند.

پرسش و پاسخ

آیا این موضوع که بانوان برای کار و اشتغال خود باید از همسران خود تبعیت داشته باشند و اگر مرد اجازه اشتغال را به همسر ندهد، بنابراین آنان نمی توانند شاغل باشند و درباره این چالش اختلافات بسیاری به وجود آمده و حتی سبب افزایش طلاق شده است؟ در این وضعیت چه راهکاری برای برطرف شدن این امر وجود دارد؟ آیا قید شدن درسند ازدواج به عنوان شروط ضمن عقد می تواند راهکار باشد؟

علم الهدی: درباره چالش اجتماعی این مسئله می توان گفت که  در شرایط فعلی که بانوان تحصیل کرده هستند و تمایل به کنش گری اجتماعی در آنان وجود دارد و دارای مهارت ها وتخصص هایی هستند واز طرفی  کارهای منزل به ماشین سپرده شده است و به اندازه کافی اوقات فراغت برای بانوان وجود دارد این چالش به وجود آمده است و باید با این چالش چه کرد؟

 برای مدیرت این امور توانمندی هایی نیاز است و اینکه یک زن بتواند امور منزل را منسجم، زیبا و فعال و شاد تنظیم کند و از طرفی فعالیت های اجتماعی داشته باشد این امرنیاز به مهارتهایی دارد که این امور در مدرسه و دانشگاه آموزش داده نمی شود و این کار باید به صورت خلاقانه از سوی زنان صورت بگیر دو این جزو نقض نظامات آموزشی ماست که از این جهت دختران خودمان را برای موفقیت در هر دو زمینه آماده نکرده ایم که توام با هم این دو را انجام دهند و گاه این کار حتی محال تلقی می شود که کسی  بتواند یک زندگی شاداب ومنسجم و سازنده  و روابط حسنه داشته باشد و در عین حال فعال اجتماعی باشد این یک مسئله است که چه افرادو نهادهایی می توانند متولی این امر بشوند؟

بحث دیگراخلاق همسرداری است که افراد بای داستاندارهای این موضوع را یاد بگیرند  چرا که زندگی خانوادگی،زندگی به شدت عاطفی است و نمی شود که در این امر کم گذاشت و درعین حال اعتراضی وجود نداشته باشد چرا که این فضا باید شادابی و حساسیت های عاطفی را داشته باشد و از طرفی مردان نیز باید یاد بگیرند که زندگی با خانمی که فعالیت های متنوع اجتماعی دارد همراه با اقتضائاتی است و او هم برای  این کار باید آماده شود.

در فضای خانوادگی، تعهدات قانونی کارآمد نیست 

دومین نکته تعهدات قانونی است که اگر نباشد فرقی ندارد چرا که قانون در خانواده جواب نمی دهد ومربوط به پشت درب منزل است چرا که در فضای خانوادگی، تعهدات قانونی کارآمد نیست تا بدانجا که مهریه نتوانسته است برای خانمها کاری انجام دهد و معتقدم که اگر خانمها از هوش عاطفی خوبی برخوردار باشند و مهارت هایی برای مدیریت فعالیت های اجتماعی خود داشته باشند این توانایی را دارند که بین نقش های چندگانه خانوادگی و فعالیت های اجتماعی جمع بندی مثبت صورت بگیرد از طرفیدر عین حال برخی مادری کردن بلد نیستند و گاه فکر می کنند که مأمور خدمات هستند و مادری ندارند و اینگونه نیست که مادران به فرزندان سرد وگرم زندگی را یاد بدهند وموضوع  دیگر این است که نگاه ما درباره عشق باید تغییر کند .

وقتی تعهدات خانوادگی زنان با تعهدات شغلی در تعارض قرار می گیرد،چه باید کرد؟

 درباره درآمد واشتغال زنان مباحث فقهی و حقوقی وجود دارد که نیازاست حوزه های علمیه به این امر بپردازند و به همین دلیل پرسش هایی در اینجا مطرح می شود که وقتی تعهدات خانوادگی زنان با تعهدات شغلی در تعارض قرار می گیرد، چه باید کرد؟ دراین باره بحث های قانونی وحقوقی وجود دارد که کمتر به آنها پرداخته شده است وبحث های دیگر این موضوع از جنبه اجتماعی است که در این بخش با توجه به چالش هایی که وجود دارد نیاز است تا به صورت جدی به این امر پرداخته شود.

شبکه ولایت یک هرم است که در رأس آن صاحب زمان و حجت خدا قرار دارد و براساس جهان بینی اسلامی،عالم چند لایه دارد که این هرم از پایین به بالا می رود که به کثرت نزدیکتر می شود و دیده می شود که خداوند دو ولی همزمان در یک زمان ندارد و در طول تاریخ این موضوع هیچگاه دیده نشده است و در شرایطی که حتی دو ولی زنده هستند یک نفر ولی است و نفر دوم هم از همان ولی اول اطاعت می کند که شبکه طولی را وقتی می بینیم از کثرت به سمت وحدت حرکت می کند که خدا و ولی او یکی است.

در عین حال کثرت به صورت زوجی است همان طور که ظلمت و نور، بهشت و جهنم، دنیا و آخرت در قرآن به صورت زوج است و در سوره یاسین گفته می شود که همه چیزرا به صورت زوج آفریدیم و احدی نیست و در عین حال وقتی که از عالم کثرت خداوند صحبت می کند معمولا به صورت زوجی بیان می کند که یکی از این زوج ها زن و مرد هستند که این زوجیت فقط زن و شوهر نیست بلکه زوجیت والدین،زوجیت دو خواهر، دو برادر و دایی و خواهرزاده و غیره را شامل می شود و این زوجیت در کل شیء است و وقتی که پای وحدت درمیان باشد شما باید در شبکه های طولی حرکت کنید و در جایی که پای کثرت در میان است بایستی زوج زوج حرکت کرد و قرآن صراحتا اعلام می کند که ما همه چیز را زوج آفریدیم و از اینجا نتیجه گرفته می شود که بحثی که درباره ولایت مطرح است، طولی است و بحث عرضی هم دارد.

آیا برآوردن نیازهای جنسی به عشق در محیط خانوادگی کمک می کند؟

این خطای بزرگ غرب است که فقط نیازهای جنسی را در نظر می گیرد درآیاتی از قرآن این موضوع قابل مشاهده است که ماجرای حضرت ابراهیم و لوط را در کنار هم آورده است و دقت کردم که برآوردن صرف نیازهای جنسی ظاهرا زندگی را نابود می کند همانطور که قوم لوط که فقط توجه آنها به مسائل جنسی بود  جامعه را به ابتذال کشاندند ودر کنار آن ماجرای حضرت ابراهیم وهمسرش است که فرشته ها به آنها بشارت می دهند  که این امر که این دو قضیه کنار هم آمده است جالب بود که اگر بخواهیم نیاز جنسی و برآوردن نیاز جنسی هدف قرارداده شود نه تنها خانواده بلکه جامعه نیز از بین می رود ولی اگر شما نیاز جنسیتی را مد نظر قرار بدهید  که همان نیاز جنسیت مردانه و زنانه  را در برمی گیرد که یکی از آن نیازها، نیاز داشتن فرزند است و این نیاز جنسی نیست و نیاز جنسیتی است و در واقع این خطای بزرگ غرب است که فقط نیازهای جنسی را در نظر می گیرد نه نیازهای جنسیتی را، در حالیکه عمده نیازهای بشر، نیازهای جنسیتی است بدین معنا که شما همانطور که مادردارید پدر هم نیاز دارید و نمی توانید بگویید که با وجود مادر، دیگر پدر نیاز ندارید و شما خواهر و برادر و عمه و عمو و خاله و دایی می خواهید و آن چیزی که سبب انسجام اجتماعی می شود و جامعه را بر پا نگه می دارد نیازهای جنسیتی است و ضرورت دارد و نیاز جنسی نیست چه بسا که نیاز جنسی فقط اندکی از همه نیازها را شامل می شود.

آیا در تبلیغ چند همسری استدلال کردن به بحث ولایت پذیری زنان درست است؟

علم الهدی: سوء استفاده از مفاهیم ولایت پذیری در حال حاضر در جامعه وجود دارد اما اینکه از یک آمیزه مترقی دینی مانند ولایت که در برابر سیستم ارباب ورعیتی وجود دارد و فقط نگاه تشیع ایرانی بحث ولایت را مطرح کرده است و ما این مفهوم مترقی را تا اینجا تنزل بدهیم این خیانت به اسلام است که چند همسری یک مرد با ولایت پذیری محقق شود.

در واقع این موضوع توطئه و نقشه علیه اسلام است چرا که آنان می دانند زنان نسبت به این مسئله حساس هستند و گرنه این حرفها بازی های سیاست است و برای برانگیختن زنان علیه اسلام این موضوعات را مطرح می کنند چرا که مبحث چند همسری فلسفه خودش و محیط خاص اجتماعی را می طلبد و این موضوع وقتی می تواند صحت داشته باشد که هیچ مردی مجرد نباشد و از طرفی همه خانم های مجرد تمایل به ازدواج داشته باشند در صورتی که ما مردان مجرد فراوانی داریم و در عین حال دخترانی که تمایل به ازدواج ندارند و این موضوع ملموس است که همیشه نژاد پرستی و قبیله پرستی و شهوت رانی به اسم اسلام تمام شده است.

گفتنی است، در این نشست از همسر شهید سنجرانی با دو فرزند، خانم مهاجم، کارگردان تئاتر،خانم اسماعیل زاده فعال در عرصه تذکر لسانی و خانم عابدی فعال در عرصه رواج کتاب و کتاب خوانی و خانم دژبرد، مدیر مرکز امور بانوان آستان قدس رضوی و خانم دکتر محمدی، استاد دانشگاه و فعال در عرصه تبیین مفهوم اقتصاد مقامتی تقدیر و تجلیل شد.

تهیه و تنظیم: فاطمه ترزفان